Denizde salınan sandalların, botların, küçük yelkenlilerin kendi başlarına mı hareket etiklerini zannediyorsunuz? Deniz her şeyi içine alsa da devlet deniz yüzeyinde gezinen ve görünen her araç için prosedür uygulamaktadır. Botlarda bu prosedür içine girerek kendilerine uygun deniz sahası içinde gezinme hakkı almaktadır. Genellikle askeriyenin kullanmış olduğu bu botlar için askeriye kendisine göre olan prosedürleri gerçekleştirmektedir. Anlatacağımız prosedür şahısların devlette bağımlı olması için tanınmak amaçlı güdülen prosedürlerdir. Her kesin izin almadan denize açılması zaten karışıklığa ve kazalarda tanınmaya yol açacaktır.
Bot alma prosedürleri bilindiği gibi bulunduğu bağlama kütüğünde kaydı olan herkesin denize açılmasına yeni bot almasına ya da ikinci el bot alımına, bot devredilme işine yardımcı olmaktadır. Denizcilik bakanlığı tarafından denetlenecek olan botlar için konumlanmış olan bakanlıklar, belediyeler, ilçe içindeki en yüksek birim ne ise ihtiyacınız olan prosedürü yaptırmak için tercih edebilirsiniz. Bağlama kütüğü deniz üzerinde bulunan araçların kayıtlı oldukları kütüktür. Bu bağlamda herkes kontrol altında tutularak denize açılma izninde rahatlık elde edebilir.
Bot alma prosedürleri sadece kayıt olma ile yeterli olmayan bir prosedürdür. Ruhsat almadan da araçlarınız hareket edemez. Bağlama kütüğü dâhilinde olan araçlara aynı anda ruhsatları da verilmektedir. Daha önce ruhsatı olan araçlar devir işlemeleri yaptırarak olmayan araçlar ise yeni prosedür içinde yerlerini alarak ruhsatlarını alabilir. Kişinin bilgilerini vererek alacakları ruhsatlarda aracın genel durumu, modeli, kapasitesi, taşıyacağı kişi ya da mal miktarı açıkça görülmelidir. Ruhsatın ilemem tarihi beş yıl içinde tekrar düzenlenmesi gerekmektedir.
Bot alma prosedürleri ruhsat vergisi minimum fiyat olarak harç oranlarının1/4 ü kadar alınmaktadır. Gelir hesabında kayıtlı tutulacak olan bu miktar bir defaya mahsus olmak üzere alınmaktadır. Yürürlükte işlemekte olan bu esaslar için yeni kanunlar gösterilene kadar limit aynı kalacaktır. İlk alışlarda daha çok alınacak olan vergiler için diğer kayıtlarda husus değişmektedir. Alıcı ve satıcı arasında görüşülmesi gereken para mevzu yenilenmek istenilen yeni kayıtlar doluncaya kadar geçerli olabilir. Her 5 sene kayıtların yenilenmesi ve geçerli olan evrakların toplanması için öngörülmüştür. Bu seneler içinde yapılan araç için kullanım ve malzeme konumu ayrıca şahısların farklılaşması değerlendirilerek kayıtlar bağlama kütüğüne yeniden alınmaktadır.
Bot alma prosedürleri kendi küçük işlemleri oldukça detaylı ve büyük olan botlar için de aynı kurallar çerçevesinde uygulamaya alınacaktır. Merkezi limanlar genel müdürlüğü olan kütük kaydının onay alındığı yer bakanlıklar dâhilinde işlemektedir. Kıyı illerimizde bulunan limanların yardımları kolay olabileceği gibi iç şehirlerimizde oturan yat, tekne, bot sahipleri de Denizcilik Bakanlığı ve GESBİS internet sayfası üzerinden istedikleri neticeleri elde edebilirler. Botlar çok uzun mesafelere gidemeseler de yine de adaları olan limanlar için taşıma aracı olarak kullanılmaktadır.